Over remises en piramides

René Vos

Een veel gehoorde kritiek op ons damspel is dat het bijna altijd in remise eindigt. Veelvuldig kun je de voorspelling horen dat het damspel in de remisedood zal eindigen. Er zijn ondertussen vele plannen bedacht om het winstpercentage op te krikken. Deze plannen liepen uiteen van het wijzigen van de puntentelling, het vergroten van het dambord tijdens het eindspel, het verkorten van de bedenktijd tot en met het doordammen van Jannes van der Wal. Zonder in te gaan op mijn mening over deze ideeën, wil ik wijzen op de oplossing die bedacht is door de grootste dammer in het Nederlandse clubdammen ooit. Hij heeft een oude krijgslist toegepast: "If you can't beat them, join them". Hij heeft de bovenstaande kritiek tot zijn lijfspreuk gemaakt: "Dammen is een remisespel!" Iedereen zal ondertussen wel doorhebben dat ik het over niemand anders heb dan Otto Drenth.

Otto heeft door de jaren heen een onverslaanbare reputatie opgebouwd. Hij doet dit niet door afbraakspel, maar middels een eigen herkenbare speelwijze. Zijn manier van spelen is zo herkenbaar, dat er zelfs een stelling naar hem is vernoemd: 'de piramide van Drenth'.

Diagram 1: Deze piramide bestaat uit de volgende schijven (voor wit): 38, 42, 43, 47, 48 en 49 en voor zwart: 2, 3, 4, 8, 9 en 13. De bedoeling is om de piramide zo lang mogelijk te handhaven zonder concessies te doen op andere delen van het bord. De kunst is om het juiste moment te kiezen om de piramide te verbreken. Otto is zo goed in het remise spelen, dat menig grootmeester schrikt als hij hoort dat zijn tegenstander O. Drenth is. Deze reputatie heeft er toe geleid dat alle grote clubs in Nederland pogingen hebben ondernomen om Otto in te lijven, maar keer op keer vingen ze bot. Otto's antwoord was steeds:" Ik blijf mijn club trouw en bovendien het Drents Tiental heet niet voor niets het Drenths Tiental."

De oude Egyptenaren geloofden dat de piramide mythische krachten bezat en wie ooit het genoegen heeft gehad om tegen Otto te mogen spelen weet zeker dat de piramide mythische krachten bezit. Ik heb twee keer de eer gehad om tegen Otto te mogen spelen, beide keren in het kader van het Drents Kampioenschap. Hierna volgen de notaties van beide partijen en het lijkt mij overbodig de uitslagen te vermelden.

O. Drenth - R. Vos (13-4-96)

1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28 20-25 4.41-37 12-18 5.37-32 07-12 6.39-33 01-07 7.44-39 19-23 8.28x19 14x23 9.50-44 17-21 10.46-41 10-14 11.41-37 14-19 12.31-26 15-20 13.26x17 12x21 14.29-24 20x29 15.33x24 19x30 16.35x24 07-12 17.34-29 23x34 18.40x29 12-17 19.32-28 21-26 20.39-33 05-10 21.44-39 09-14 Zwart haakt als eerste af en verbreekt de piramide.22.37-32 18-22 23.24-20 03-09 24.20-15 17-21 25.28x17 11x22 26.42-37 Dit toont de ware meester. Hij houd niet krampachtig vast aan zijn formatie, maar op het moment dat hij het nodig acht verbreekt hij de piramide. Andere zetten hadden zijn stelling alleen maar verzwakt. 26. ..... 14-19 27.47-42 10-14 28.49-44 Twee zetten na het verbreken van de piramide in zijn oervorm heeft Otto een nieuwe piramide gecreëerd. De piramide is een rij opgeschoven.28. ..... 21-27 29.32x21 16x27 30.37-32 13-18 31.32x21 26x17 32.38-32 06-11 33.32-28 19-24 34.29x20 14-19 35.45-40 25x14 36.40-34 11-16 37.34-29 16-21 38.43-38 21-27 39.42-37 08-13?

Zwart probeert iets te forceren op een zeer onduidelijke manier. De enige kans op winst voor zwart is dat wit in een combinatie loopt. Wit mag nu niet spelen: 40. 37-32? 18-23 41. 32x12 23x23 42. 12-08 13-18 43. 08-03 02-08 44. 03x28 23x32 en zwart heeft schijfwinst. Echter bij goed spel van wit moet zwart na 39. ..... 08-13 in zeer grote problemen komen (als hij al niet verloren staat). Zwart had natuurlijk 39. ..... 27-32 moeten spelen.

40.37-31 14-20 41.15x24 19x30 42.48-42 Natuurlijk niet 42. 28-23? 27-32! 42. ..... 30-35 43.42-37 43. 29-23 wint niet, want dan volgt 43. ..... 18x29 44. 33x24 22x33 45. 31x11 4-10 46. 38x29 of 46. 39x28 02-07 47. 11x02 09-14 48. 02x19 14x43 43. ..... 09-14 44.29-23 Wit is te gretig en maakt zo zijn reputatie van remisespeler waar. Hij had moeten wachten door eerst 44. 44-40 (35x44) 39x50 te spelen. Na deze ruil kan zwart op geen enkele manier de dreiging 29-23 meer af wenden.44. ..... 18x29 45.33x24 22x42 46.31x11 42x31 47.36x27 02-07! 48.11x02 35-40 49.02x05 40x49 50.27-22 49-38 51.24-19 38-16 52.22-17 04-10 53.05x14 16-02

R. Vos - O. Drenth (18-5-96)

1.32-28 19-23 2.28x19 14x23 3.37-32 10-14 4.41-37 05-10 5.34-29 23x34 6.40x29 18-23 7.29x18 12x23 8.35-30 14-19 9.30-25 10-14 10.46-41 07-12 11.31-27 12-18 12.45-40 17-21 13.37-31 21-26 14.41-37 01-07 15.39-34 07-12 16.43-39 12-17 17.27-21 16x27 18.32x12 18x07 19.34-30 07-12 20.40-35 13-18?

Otto verbreekt op de twintigste zet al de piramide. Dit is voor Otto erg vroeg en heeft dan ook onvermijdelijk tot gevolg dat zwart een schijf verliest.21.37-32 26x28 22.33x24 20x29 Zwart heeft een, zoals uit het vervolg zal blijken, onverdedigbare voorpost op veld 29 gekregen.23.39-33 08-13 24.33x24 14-20 25.25x14 09x29 26.30-25 13-19 27.35-30 15-20 28.25x14 19x10 29.48-43 12-18 30.44-39 11-17 31.39-33 02-08 32.33x24 Wit heeft zijn schijfwinst te pakken. Jong en naïef zoals ik toen nog was, dacht ik de twee punten binnen te hebben. Maar daarbij had ik geen rekening gehouden met de mystieke krachten van Otto.

32. ..... 08-13 33.50-44 06-11 34.44-39 11-16 35.36-31 17-22 36.38-32 10-14 37.32-27 03-08 38.47-41 08-12 23-29, 22-28 en 16-21 levert natuurlijk geen remise op.39.41-36 04-10 40.30-25 10-15 41.39-34? Dit is de beslissende fout. Zwart kan nu de remise forceren. Wit had 41. 42-38 moeten spelen.41. ..... 14-19 42.34-30 23-29 43.24x33 16-21! Natuurlijk eerst dit offer en dan pas 15-20.44.27x16 15-20 45.25x23 18x47 46.16-11 47-42 47.11-06 42x26 48.30-25 22-27 49.43-38 26-37 50.25-20 37-19 51.20-15 Als wit nu dam haalt met 51. 06-01 speelt zwart 19-24!! en wit moet verplicht 52. 01x31 slaan met remise, want na 52. 01x09 of 04 volgt 24x15 / 04 of 52. 09x31 (15x26) wint zwart.51...-..19-37 52.06-01

Na deze beide partijen kunnen wij concluderen dat dammen een remisespel is! Daar moeten we ons niet voor schamen, maar trots op zijn, want is het niet zo dat indien beide spelers perfect spelen het remise moet worden? De vrede is het meest bevredigende resultaat in de ontmoeting van dammers. Dit kunnen wij ook leren van het ontroerende verhaal van de schrijver Kousbroek over de Papoeastam op Nieuw-Guinea, aan wie ondernemende missionarissen het voetbalspel hadden bijgebracht. Er gebeurde iets onverwachts: in plaats van de overwinning van een van de teams na te streven zetten deze mensen het spel voort totdat beide teams gelijk stonden. De wedstrijd was afgelopen, niet wanneer er een overwinnaar was, zoals bij ons, maar wanneer men zich ervan verzekerd had, dat er geen verliezer zou zijn.

Laat ons doen als de Papoea's en Otto. Laten wij het komende seizoen niet meer de winst najagen, maar streven naar remise, om zo de criticasters op ons damspel het gras voor de voeten weg te maaien, wat: DAMMEN IS EEN REMISESPEL!!

Terug naar inhoudsopgave