Ideeënhoekje

Michael Palmer
De Troesoeleden Rik Twilhaar, Bart Terwel en Xie Hua Yu spelen nu al een aantal jaren in teams in de hoogste klassen van de nationale competitie. Alle drie hebben zij een basis meegekregen uit de Gelderse Damschool.

In 1995 wordt Bart Terwel adspirantenkampioen van Gelderland. In dat toernooi behaalt Bart een overwinning tegen Wielemout, die van zeer groot nut is om te onthouden. Het laat weer één van de vele gevaren zien, die kunnen volgen uit een onzorgvuldige aanpak van de flankaanval opening.

1. 34-30 20-25 2. 30-24 19x30 3. 35x24 18-22 4. 32-28? Deze zet is veel te snel gespeeld en zeer gevaarlijk. Bart grijpt direct zijn kans. Bart zal nu een aantal malen achter schijf 24 lopen, om vervolgens met een tussenzet Wielemout de illusie te geven dat hij het vege lijf kan redden. Maar juist op dat moment heeft Bart een tactische wending in de stand gevlochten die onthouden moet worden. In eerdere edities van deze rubriek heb ik al een aantal malen gewezen op andere tactische mogelijkheden die worden ingeleid met de aanval op 24. In die partijen werd de witte tekstzet evenwel niet gespeeld. 4. ..... 14-19 5. 40-35 19x30 6. 35x24 10-14 7. 45-40 14-19 8. 40-35 19x30 9. 35x24 5-10 10. 44-40 10-14 11. 50-44 14-19 12. 40-35 19x30 13. 35x24 4-10 14. 44-40 10-14 15. 49-44 14-19 16. 40-35 19x30 17. 35x24 16-21! 18. 39-34

De combinatie die Bart nu neemt is één van essentiële ideeën die de zet 4. 32-28 doen verbieden. 18. ..... 22-27! 19. 31x22 13-19 20. 24x4 8-13 21. 4x18 12x32 22. 38x16 17x50
Xie Hua was ook op jonge leeftijd al een agressieve speler. Diagram 2 laat een mooie forcing van Xie Hua zien tegen Huissenaar Joost Hendriksen. Joost heeft een erg benauwde stand en probeert lucht te scheppen door het ruiltje 32. ..... 27-31? 33. 36x27 22x31 34. 37-32! 31-36 35. 33-28! 16-21 Wat anders? 36. 30-24 19x30 37. 35x24 11-16 Het nuttig tactisch idee 37. ..... 18-22 verliest een schijf. 38. 28x19 14x23 39. 42-37? Hoewel Xie Hua de partij later toch won was het wel zo fraai geweest als hij nu was vervolgd met 39. 32-28!! 23x32 40. 38x27 21x32 41. 29-23 18x20 42. 25x5 Een waar nuttig tactisch idee.
De coup Napoleon is een zeer belangrijke standaardcombinatie die vaker een beslissende rol speelt. Het gevaarlijke zit ‘m erin, dat de combinatie verborgen zit achter de zet die uiteindelijk voor een schijf op 23 zorgt. Overigens heeft het dambord een vaste plaats gehad in het paleis van de Grote Keizer. Een Napoleons parelmoeren dambord, dat hij meenam naar zijn verbanningsoord Sint Helena, is te bewonderen in het Dôme des Invalides te Parijs.

Rik Twilhaar gaf tegen Amatmoestar op! Hij had nog remise kunnen maken door 38. ..... 8-12! 39. 17x8 24-29 40. 33x22 23-29 41. 34x23 25-30 42. 35x24 20x49
Tijdens de Geové Europacup 1999 te Velp, won Clerc (uitkomend voor Hiltex Amsterdam), aan bord 1, van de Italiaanse routinier Specogna. De kopman van Circ. Fincantieri Triest had de coup Napoleon niet gezien. 33. 38-33? 17-21!! 34. 26x17 12x21 35. 27x16 24-29 36. 33x22 23-29 37. 34x23 25-30 38. 35x24 20x 49
In het vorige nummer wordt de overwinning van Gantwarg op Clerc uit het onlangs gespeelde EK behandeld. Ook vanuit die stand had een coup Napoleon de partij kunnen beslissen. Clerc speelde 34. 39-34 19-24 35. 34-29? En verloor enkele zetten later. In de diagramstand is verboden 34. 27-22? 14-20! 35. 23x14 13-19 36. 14x23 25-30 35. 35x24 20x47.
In het vorige clubblad schreef ik, dat het verlies tegen VAD Amsterdam vooral te wijten was aan domme fouten van Rob Everts en ondergetekende. De partij van Rob zal ik in zijn geheel weergeven. Van der Schaaff, met een rating van boven de 1300, werd vooraf sterker geacht dan Rob. Op het bord was daar niet veel van te merken. Rob speelde de opening van zijn tegenstander gedurfd tegen, zette hem onder druk en kwam uiteindelijk gewonnen te staan.

Rob Everts - Chris van der Schaaff 1-1 (2.30; 2.38)

1. 34-29 20-25 2. 40-34 15-20 3. 45-40 19-24 4. 50-45 4. 35-30 24x35 5. 29-23 biedt ook interessant spel4. ..... 14-19 5. 31-26 10-14 6. 32-28 5-10 7. 37-32 10-15 8. 36-31 17-21 9. 26x17 11x22 10. 28x17 12x21 11. 31-26 7-12 12. 26x17 12x21 13. 32-28 1-7 Ikzelf geef er in dit soort standen de voorkeur aan schijf 1 te laten staan om een eventuele uitval naar 23 te bestrijden. Door schijf 1 te spelen verdwijnt er een steunschijf. 14. 41-37 21-26 15. 38-32 7-12 15. ..... 7-11? 16. 28-23 19x28 17. 32x12 8z17 18. 34-30 25x23 15. 33-29 16. 28-23 19x28 17. 32x23 4-10 18. 46-41 6-11 19. 43-38 11-17 20. 38-32 17-22

21. 32-27 22x31 22. 41-36 12-17 23. 23x21 16x27 24. 37-32 27x38 25. 36x27 14-19 26. 27-22 Hierna kan zwart een grote afwikkeling afdwingen. 26. 35-30 24x35 27. 33-28 leidt tot een spannende stand, die beter lijkt voor wit. 26. ..... 8-12 Van der Schaaff laat de afwikkeling - de coup Napoléon (!) - via 26...... 19-23 27. 29x18 33x24 28. 34x23 9-14 29. 18x9 24-30 achterwege. Wellicht had hij zich van het vervolg meer voorgesteld. 27. 42-37 12-18 28. 33x42 18x27 29. 47-41 24x33 30. 39x28 Zwart lijkt nu een schijf te winnen door een zet met 27 gevolgd door 31. ..... 20-24 en 32. 24-30, maar dit is schijn. 30. ..... 27-32 31. 28-23 19x28 32. 48-43 13-18 33. 42-38 9-13 34. 38x27 10-14 35. 44-39 3-9 36. 43-38

38. .....18-22?? 37. 27x18 13x22 38. 35-30!! 14-19 39. 38-32! 19-24 40. 30x19 26-31 41. 32x23 31x42 Ik denk dat Van der Schaaff deze stand op de 36e zet had berekend, maar dat zijn berekening hier ophield. Van der Schaaff trapt in een bekende finesse.42. 34-30!! 25x43 43. 49x47 Rob staat een volle schijf vol en speelt de partij redelijk soepel tot aan de laatste zet naar een gewonnen positie. 43. ..... 9-14 44. 19x10 15x4 45. 41-37 20-24 46. 40-35 4-9 47. 45-40 9-14 48. 47-42 2-7 49. 37-31 7-12 50. 42-38 12-17 51. 31-26 14-20 52. 40-34 20-25 53. 38-33 22-27 54. 33-28 17-22 55. 28x17 27-32 56. 17-12 32-37 57. 12-8 37-41 58. 23-18 41-46 59. 8-2 24-29 60. 34x23 46x10 61. 2-7??? 10-15 Remise. Dit was natuurlijk onnodig! Rob had hier waarschijnlijk rekening gehouden met 61. ..... 10-15 62. 7-1 maar nu natuurlijk geen 62. ..... 25-30? maar 62. ..... 15-47! Winst was 61. 2-11! 10-15 63. 11-39

De finesse uit de vorige stand had ook de uitkomst van de partij H. Kemperman - M. Palmer uit de bondscompetitie 1998-1999 moeten bepalen. De laatste zet van de Huissenaar was 31. 36-31 waarna ik dacht een originele variant op de coup Philippe te nemen. 31. ..... 24-30? 32. 25x23 18x29 33. 33x24 19x30 34. 35x24 17-21 35. 27x16 7-11? Leidt direct tot schijfverlies met remise. Met 35. ..... 15-20 een extra schijf geven leidt eveneens tot remise, maar die moet wit vinden. 36. 16x18 13x44 Tijdens de partij kreeg ik het op dit moment erg benauwd. 37. 45-40?? Maar dit eindspel won ik gemakkelijk. Nikhila behandelde deze stand in het Gelders Dagblad op 11 juni 1999 maar verzuimde te vermelden dat, in plaats van de tekstzet, 37. 24-19! 14x23 38. 32-28! 23x43 39. 48x50 voor wit makkelijk remise is. Overigens wordt deze finesse vaak gemist in berekeningen.
Terug naar de wedstrijd tegen VAD. In deze wedstrijd zat Rob aan bord 3 en ikzelf tegen R. Pennekamp aan bord vier. Nadat ik de partij tegen Rob in remise zag eindigen begon ikzelf te prutsen. Aanvankelijk verliep alles voorspoedig.

48. 30-24 27-31 49. 38-32 22-27 50. 32x21 17x26 51. 24-19 31-37 52. 19x10 15x4 53. 28-22 18x27 54. 23-18 12x23 55. 29x18 Zwart staat een schijf voor. 55. ..... 26-31 Gespeeld voor de doorbraak, maar ook om zo, met het oog op mogelijke vervolgen, op natuurlijke wijze de vangstelling 27, 36 op te bouwen. 56. 18-12 31-36 57. 12-7 37-41 58. 7-2 Op 58. 7-1 41-46 met als bedoeling 59. 1-29? 4-10! 58. ..... 41-46 59. 2-16 27-31 60. 16-49 20-24 Belangrijk is dat een zet met 46, om de weg voor schijf 31 vrij te maken, faalt. Bijvoorbeeld: 60. ..... 46-5 61. 33-28 5x46 62. 34-30 25x43 63. 49x15 waarna zwart niet meer kan winnen. 61. 49-40 24-30 62. 40-49 30-35 63. 33-29 De zwarte schijven staan veilig en de weg is vrij om 46 te spelen en vervolgens schijf 31 tot dam te promoveren. Beide spelers hadden minder dan vijf minuten in het zesde speeluur over. Ik dacht op dit moment meerdere winstvarianten te hebben, maar kwam na 63. ..... 46-19? 64. 34-30!! wel zeer bedrogen uit. In het vorige clubblad merkte ik ergens op dat meerslagen (vooral wanneer er sprake is van een tweeslagkeuze tegenover een drieslagkeuze) niet over het hoofd gezien mogen worden. 63. ..... 46-28! Had het 9-11 verlies tegen VAD kunnen voorkomen.

In de wedstrijd tegen Nijverdal speelde Michael Palmer tegen Michel Koop, de oud adspirantenkampioen van Nederland. De diagramstand laat de partij op de 33e zet zien. Kenmerkend voor de stand is de inactieve schijf 6 van zwart. Als 6 op 7 had gestaan, is de poot 7-12-18 zeer sterk om een de inval op 29 te bestrijden. Zonder schijf 7 ontbeert zwart de noodzakelijke controle over veld 23. Zo volgt op 33. ..... 21-27 al sterk 34. 37-31 28x37 42x31 waarna zwart het centrum kan vergeten en op 21 moet spelen. Ik speelde al enkele zetten met een combinatief idee. 33. ..... 28-33 (?) nog niet echt fout maar dan had na 34. 38-32 moeten volgen 34. ..... 11-17 35. 32x23 22-28 In mijn foute berekening had 34. ..... 33-39 ?? moeten leiden tot een veel betere stand, met als hoofdvariant 35. 42-37 22-27 maar ook 35. ..... 13-19 36. 24x2 4-9 37. 2x27 22x24 38. 40-34 leidt tot een goede stand voor zwart. Op de tekstzet haalt Koop een mooie (en bekende) manoeuvre uit 35. 29-23 18x20 36. 32-28 22x33 37. 42-38 33x31 38. 36x9 4x13 39. 40-34 39x30 40. 35x15 3-9 41. 45-40 nog beter is 41. 48-43 41. ..... 13-19 42. 25-20 14x25 43. 15-10 25-30 44. 48-43! Dam halen levert in beide gevallen remise op. Bijvoorbeeld: 44. 9-4 19-24 45. 4x2 30-35 46. 2x30 35x44 44. ..... 19-23 45. 40-35? Winst is 45. 10-5 23-29 46. 5-37 45. ..... 9-14 46. 10x28 30-34 47. 28-22 6-11 48. 47-42 8-13 49. 42-37 13-19 50. 22-18 19-24 51. 18-13 24-30 52. 35x24 34-40 53. 13-9? Nog steeds kon wit op de winst spelen, maar dan wel met 53. 24-19 om zo spoedig mogelijk ook schijf 24 de lange lijn over te laten steken. 53. ..... 40-44 54. 9-4 44-49 55. 43-39 49-35 56. 24-20 35-30! 57. 39-33 30-19 58. 37-31 19-41 59. 20-15 11-17 Remise, door het oog van de naald.
Nadat ik het stukje van René Vos binnenkreeg over de piramide van Drenth, herrinnerde ik mij een fragment uit het boekje Schaap over de Dam van Philip de Schaap. Het fragment is voortgekomen uit de fantasie van de Zwitser Jules Bourquin. De opgave luidt wit wint in 32 zetten zonder één zwarte schijf van het bord te nemen. N.B. ook in de slotstand zijn nog steeds twintig zwarte schijven te zien. De eindstand wordt de piramide van Bourquin genoemd.

1. 23-18 2. 47-41 3. 32-28 4. 30-25 5. 25-20 6. 24-19 7. 33-29 8. 50-45 9. 34-30 10. 15-10 11. 10-4 12. 4-15 13. 15-24 14. 24-35 15 t/m 31. 35-30 en 30-35 32. 30-8

Terug naar inhoudsopgave